Το παγωτό είναι σήμα κατατεθέν του καλοκαιριού το οποίο κατατάσσεται συνήθως στα λεγόμενα «επικίνδυνα» ή «παχυντικά», λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε ζάχαρη και λιπαρά και κατά συνέπεια και σε θερμίδες. Είναι όμως έτσι;
Η Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Στέλλα Πετρίδου μας εξηγεί εάν τελικά το παγωτό είναι παχυντικό ενώ μας δίνει και εναλλακτικές επιλογές.
– Τι περιέχει το παγωτό;
Βασικό συστατικό του είναι φυσικά το γάλα. Στους περισσότερους τύπους παγωτού το γάλα είναι πλήρες ως προς τα λιπαρά του, αν και συχνά χρησιμοποιείται και άπαχο για παγωτά χαμηλών λιπαρών, κυρίως σε μορφή σκόνης. Ακόμα, ανάλογα με τον τύπο του παγωτού, μπορεί να περιέχει και αυγά, βούτυρο ή κρέμα, ξηρούς κρπούς, κομμάτια ή χυμό φρούτου ή καραμέλα.
Λόγω, λοιπόν, αυτής της σύστασης το παγωτό είναι μια αρκετά πλήρης τροφή, αφού μας παρέχει υδατάνθρακες σε ποσοστό περίπου 20% ή και παραπάνω (ζάχαρη, αλλά και σάκχαρα γάλακτος), πρωτείνη σε ποσοστό πάνω από 4% (από το γάλα), αλλά φυσικά και λίπος σε ποσοστό 2 – 8% (ανάλογα με τον τύπο του παγωτού – χαμηλό σε παγωτά τύπου γάλακτος και λάιτ και υψηλά σε καιμάκι και παρφέ).
Ακόμα, πέρα από τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά μας παρέχει βιταμίνες όπως A, D και B, ασβέστιο και φωσφόρο και φυσικά νερό (60%). Είναι, λοιπόν, ένα τρόφιμο με μια ισορροπία αρκετών χρήσιμων θρεπτικών συστατικών.
– Οι θερμίδες που περιέχει το παγωτό…
Γενικά οι θερμίδες που μας παρέχει ένα παγωτό διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο και τα συστατικά του. Έτσι, διαφέρει το θερμιδικό φορτίο του παγωτού στο ξυλάκι, ανάλογα αν έχουν επικάλυψη σοκολάτας ή όχι, με αυτό του παγωτού στο κυπελλάκι, ανάλογα με τον τύπο (π.χ. το καιμάκι είναι πολύ πλούσιο σε λίπος, το παρφέ είναι επίσης πλούσιο σε θερμίδες, λόγω του αυγού και της κρέμας γάλακτος που περιέχει, ενώ υπάρχουν και τα παγωτά γρανίτα ή σορπέ, τα οποία περιέχουν ελάχιστα ή και καθόλου λιπαρά και αποδίδουν γενικότερα χαμηλότερες θερμίδες, αφού βασίζονται κυρίως στον χυμό φρούτων).
Αναλυτικότερα, η ενεργειακή αξία (θερμίδες / 100 γραμμάρια) των κυριότερων τύπων παγωτού είναι:
Σοκολάτα: 235 kcal.
Παρφέ: 220 kcal.
Βανίλια: 180 kcal.
Φρούτων: 130 kcal.
Διαιτητικό ή τύπου 0%: 125 kcal.
Γρανίτα: 100 kcal.
– Παγωτά «light»…
Σήμερα υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από τεχνητά και φυσικά υποκατάστατα της ζάχαρης, όπως είναι η ασπαρτάμη, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως για την παραγωγή ειδών τροφής από την βιομηχανία. Υπάρχουν παγωτά με γεύση σοκολάτας, βανίλιας ή σορπέ φρούτων, τα οποία δίνουν από 75 μέχρι και 210 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν στο παγωτό υπάρχει επικάλυψη σοκολάτας ανεβαίνουν αυτομάτως και οι θερμίδες αλλά και τα λιπαρά. Οι υδατάνθρακες που προέρχονται από το γάλα ή το χυμό φρούτου που σχηματίζει την επικάλυψη τύπου γρανίτας, κυμαίνονται από 26-30γρ / 100γρ και οι πρωτείνες είναι περίπου 4-4.5γρ / 100γρ. Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή στην περιεκτικότητα σε λίπος, η οποία εξαρτάται από το αν το παγωτό είναι τύπου «light ή slim ή diet» ή «0+0%».
– Εναλλακτικές λύσεις…
Πέρα όμως από τα light παγωτά υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές δροσιάς και απόλαυσης, όπως τα παγωτά γρανίτα ή σορμπέ που περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και προσδίδουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Οι γρανίτες δεν έχουν ως βάση το γάλα, όπως τα άλλα παγωτά, αλλά παρασκευάζονται από κατεψυγμένο μείγμα φρούτων, νερού και ζάχαρης και αποτελούν άριστη επιλογή όταν νιώθουμε την ανάγκη για γλυκό.
Επίσης το σπιτικό παγωτό εξακολουθεί να παραμένει μια θρεπτική και αγνή λύση αφού έχουμε τη δυνατότητα να ρυθμίζουμε τις θερμίδες ανάλογα με το είδος και την ποσότητα των υλικών που θα χρησιμοποιήσουμε. Ένα άλλο παγωμένο επιδόρπιο, του οποίου η θερμιδική απόδοση είναι μικρή ενώ η θρεπτική του αξία μεγάλη, είναι το παγωτό με βάση το γιαούρτι που μπορεί εύκολα και γρήγορα να παρασκευαστεί και να συνοδευτεί με σιρόπι φρούτων, μαρμέλαδα, μέλι, αποξηραμένα ή φρέσκα φρούτα, δημητριακά, ξηρούς καρπούς ή ακόμα και να προστεθεί μέσα στο μείγμα, πριν την κατάψυξη, λίγο λικέρ.
Συμπερασματικά…
Γενικά αυτό που είναι απαραίτητο να τονιστεί είναι ότι δεν υπάρχουν τροφές που παχαίνουν και δεν παχαίνουν. Υπάρχουν µόνο τροφές που η πέραν του µέτρου και των οδηγιών κατανάλωσης τους οδηγούν σε αύξηση των ηµερησίως προσλαµβανοµένων θερµίδων και µπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του σωµατικού βάρους.
Για τα παγωτά τα πλαίσια είναι πιο περιορισμένα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι απαγορεύονται και αποκλείονται τελείως από τη διατροφή, ακόμη και σε περιόδους προσπάθειας για απώλεια βάρους.
Στέλλα Πετρίδου
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (MSc)
