«Μάσκα μέχρι νεωτέρας». Αυτό τονίζουν οι ειδικοί επιστήμονες, οι οποίοι επισημαίνουν ότι για να απαλλαγούμε από αυτήν, θα χρειαστεί να χτίσουμε ένα επαρκές τείχος ανοσίας έναντι του SARS-CoV-2 μέσω του εμβολιασμού. Ωστόσο, όσο προχωράει το πρόγραμμα μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού, εντείνεται και η συζήτηση για τις μικρές ανάσες ελευθερίας στους πλήρως εμβολιασμένους, ενώ υπό διαμόρφωση από την επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας είναι και ένας «οδηγός» με όσα θα μπορούν να κάνουν οι εμβολιασμένοι έναντι όσων δεν έχουν εμβολιαστεί.
Σύμφωνα πάντως με τους ειδικούς, αλλά και συστάσεις διεθνών οργανισμών, μεταξύ αυτών που θα μπορούσαν να ισχύσουν είναι μια ανάπαυση στην πιστή τήρηση των μέτρων όταν συναντιούνται παρέες των εμβολιασμένων, μεγαλύτερη ελευθερία στα ταξίδια, αλλά και ενδεχόμενη απαλλαγή από την υποχρέωση των self tests. Σημείο-κλειδί για μια μεγάλη επιστροφή των εμβολιασμένων στις συνήθειες της προ COVID-19 εποχής θα είναι η μείωση της κυκλοφορίας του ιού σε πολύ χαμηλά επίπεδα, που θα καταστήσει την πιθανότητα να είναι φορείς του ιού, παρά τον εμβολιασμό τους, αμελητέα. Και όπως ανέφερε στην «Κ» ο καθηγητής Γενετικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Μανώλης Δερμιτζάκης, «εάν φθάσουμε τα περυσινά καλοκαιρινά επίπεδα ή ακόμα και χαμηλότερα, με 20-30 κρούσματα την ημέρα, τότε οι εμβολιασμένοι θα μπορούσαν να κυκλοφορούν χωρίς μάσκα ακόμη και σε εσωτερικούς χώρους». Προς το παρόν, το επιδημικό φορτίο, αν και πλέον υποχωρεί με σταθερό ρυθμό, παραμένει υψηλό. Ο μέσος όρος ημερήσιων κρουσμάτων της προηγούμενης εβδομάδας ήταν περίπου 2.200, το ποσοστό θετικότητας παρέμενε πάνω από το 4% και το ποσοστό πληρότητας στις ΜΕΘ COVID ήταν προχθές 80%.
Ο παθολόγος – λοιμωξιολόγος Αθανάσιος Σκουτέλης, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, τονίζει στην «Κ»: «Μάσκα μέχρι νεωτέρας. Καμία αλλαγή έως ότου φτιαχτεί το τείχος ανοσίας». Οπως αναφέρει ο ίδιος, μοναδική εξαίρεση σε αυτό είναι οι συστάσεις του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, σύμφωνα με το οποίο μικρή χαλάρωση των μέτρων μπορεί να υπάρχει όταν συναντώνται μεταξύ τους εμβολιασμένοι. «Δειλά δειλά αντίστοιχες συστάσεις υπάρχουν και από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Και πάντα όταν μιλάμε για εμβολιασμένους, εννοούμε άτομα που έχουν κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου και εφόσον έχουν μεσολαβήσει τουλάχιστον δύο εβδομάδες από την ημέρα του εμβολιασμού με τη δεύτερη δόση».
Προς το παρόν, η μόνη διαφοροποίηση που ισχύει στη χώρα μας μεταξύ όσων έχουν εμβολιαστεί έναντι της COVID-19, και όσων δεν έχουν κάνει το εμβόλιο, είναι η απαλλαγή από την υποχρέωση της καραντίνας σε περίπτωση επαφής με επιβεβαιωμένο κρούσμα. «Για να μπορούν να δοθούν πολλές ελευθερίες στους εμβολιασμένους θα πρέπει να μειωθούν τα κρούσματα», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Δερμιτζάκης. Οπως επισημαίνει, υπάρχουν δύο παράμετροι. Η μία έχει να κάνει με την προστασία που παρέχει το εμβόλιο και η άλλη με την κυκλοφορία του ιού. «Εάν ένα άτομο εμβολιασμένο και ένα άτομο που δεν έχει εμβολιαστεί έχουν την ίδια έκθεση στον ιό, οι πιθανότητες ο εμβολιασμένος να μολυνθεί και να γίνει φορέας του ιού είναι 10 με 20 φορές μικρότερες από τον μη εμβολιασμένο. Οταν υπάρχει μικρή κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα, η πιθανότητα ένας εμβολιασμένος να είναι φορέας είναι αμελητέα. Εάν όμως το ιικό φορτίο είναι υψηλό, η πιθανότητα είναι μετρήσιμη».
«Ωστόσο, κάποιες ελευθερίες θα μπορούσαν να δοθούν τώρα με την έννοια του κινήτρου και πάντα με τη λογική ότι μία τέτοια κίνηση δεν αυξάνει τον κίνδυνο», υπογραμμίζει ο κ. Δερμιτζάκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «σε μια παρέα εμβολιασμένων η χρήση της μάσκας δεν είναι απαραίτητη. Τέσσερις ηλικιωμένοι εμβολιασμένοι που έχουν καθίσει μαζί σε ένα τραπέζι δεν θα πρέπει να έχουν αγωνία να φορέσουν τη μάσκα. Επίσης, ένας πλήρως εμβολιασμένος θα μπορούσε σε εξωτερικούς χώρους εφόσον είναι μόνος του και δεν υπάρχει συνωστισμός να μη φοράει τη μάσκα. Οι εμβολιασμένοι θα μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία σε ό,τι αφορά τα ταξίδια, να μπορούν να ταξιδέψουν με το πιστοποιητικό εμβολιασμού και χωρίς να χρειάζεται να προηγηθεί τεστ. Και εκτιμώ πως τα υποχρεωτικά self tests δεν έχουν κάποιο νόημα για τους εμβολιασμένους».
Ο κ. Δερμιτζάκης επισημαίνει ότι θα πρέπει να εστιάσουμε στη μείωση των κρουσμάτων, για να μπορούν να δοθούν μεγαλύτερες ελευθερίες. «Οταν, παραδείγματος χάριν, φθάσουμε τα περυσινά καλοκαιρινά επίπεδα ή, ακόμα και χαμηλότερα, με 20-30 κρούσματα την ημέρα, τότε οι εμβολιασμένοι θα μπορούσαν να κυκλοφορούν χωρίς μάσκα και σε εσωτερικούς χώρους και να έχουν τις ελευθερίες που είχαν το καλοκαίρι του 2019. Θέλει μια σταδιακή μετάβαση σε ένα πλαίσιο ιδιαίτερων προνομίων για τους εμβολιασμένους. Και αυτά τα συζητάω μόνο με το δεδομένο ότι έχει δοθεί επιλογή για τον εμβολιασμό των ατόμων 30 ετών και πάνω».
Σύμφωνα με τον ίδιο, για να πετάξουμε τελείως τη μάσκα ως κοινωνία, θα πρέπει να έχει εμβολιαστεί το 70% με 75% του πληθυσμού, που σημαίνει το 80%-90% των ενηλίκων. Οπως σημειώνει, «το ποσοστό είναι μεγάλο και είμαστε πολύ μακριά από αυτό. Χρειαζόμαστε μια πολύ έντονη επικοινωνιακή στρατηγική από επίσημες πηγές, με τεκμηρίωση, μελέτες, παρουσιάσεις σε όλα τα επίπεδα –εθνικό, περιφέρειας, δήμου– ώστε σιγά σιγά οι πολίτες που έχουν ακόμη ενδοιασμούς να πειστούν να κάνουν το εμβόλιο. Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα, χωρίς καμία καθυστέρηση, γιατί θα πάρει χρόνο να πειστούν αυτοί οι άνθρωποι. Μπορεί το πρόγραμμα τώρα να “τρέχει” καθώς όλοι όσοι θέλουν σπεύδουν να εμβολιαστούν, αλλά από το τέλος Ιουνίου θα αρχίσει να επιβραδύνεται. Και θα πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε για τον εμβολιασμό των παιδιών με τη λογική της ενημέρωσης και όχι της επιβολής, ώστε όταν οι ρυθμιστικές αρχές δώσουν την έγκρισή τους, οι γονείς να έχουν λιγότερες απορίες και να έχουν καταλάβει ότι πρέπει να εμβολιαστούν τα παιδιά».
Εκείνοι… και εκείνοι
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, σε αυτή τη φάση υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις κατά τις οποίες θα μπορούσαν να υπάρξουν αλλαγές στις συστάσεις για τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό. Ειδικότερα:
• Οταν άτομα πλήρως εμβολιασμένα συναντιούνται με πλήρως εμβολιασμένα άτομα, η τήρηση των αποστάσεων και η χρήση της μάσκας μπορεί να χαλαρώσει.
• Οταν άτομα μη εμβολιασμένα από την ίδια οικογένεια ή την ίδια κοινωνική φούσκα συναντιούνται με πλήρως εμβολιασμένους, η τήρηση των αποστάσεων και η χρήση μάσκας μπορεί να χαλαρώσει υπό την προϋπόθεση ότι δεν συμμετέχουν στις συναντήσεις άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση.
• Η υποχρέωση των τεστ ή της καραντίνας για τους ταξιδιώτες ή σε εργασιακούς χώρους μπορεί να αρθεί ή να τροποποιηθεί για τα πλήρως εμβολιασμένα άτομα υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει πολύ χαμηλό επίπεδο κυκλοφορίας μεταλλαγμένων στελεχών του ιού τα οποία διαφεύγουν της ανοσίας (στην περίπτωση των ταξιδιωτών, αυτό αφορά τον τόπο προέλευσής τους).
kathimerini.gr
