Γράφει η Αντιγόνη Βογιατζή – Ζακούρα
Πρόεδρος Συνδέσμου Φιλολόγων Κορινθίας
Ας ξεκινήσουμε από μια μικρή παιδαγωγική αρχή. Το παιδί δε γεννιέται, ασφαλώς, ελεύθερο. Ούτε είναι, ιδίως στην εφηβεία, τόσο αθώο όσο μας αρέσει να λέμε. Ό,τι κακό βλέπει και ακούει και αισθάνεται στην κοινωνία που ζει, καταγράφεται μέσα του και πάει να γίνει τρόπος ζωής του. Αφού βρίζουν οι μεγάλοι, θέλει να βρίζει κι αυτό. Αφού πίνουν οι μεγάλοι, θέλει να πίνει κι αυτό. Αφού καπνίζουν εκείνοι, θέλει να καπνίζει κι αυτό. Αρχίζει να μαθαίνει τα πρώτα πράγματα στη ζωή του και να εντάσσεται στην πρώτη μικρή κοινωνία του με τη μίμηση.
Αιώνες τώρα, ο πρώτος και μέγας αγώνας της αγωγής φιλοδοξεί να βοηθήσει το παιδί να καταπολεμήσει τις αδυναμίες του και να ελευθερωθεί από τις αρνητικές πλευρές τού χαρακτήρα του, εκείνες κυρίως που το ωθούν είτε στο να αντιγράφει και να μιμείται τις κακές συνήθειες των άλλων, είτε στο να παραβλέπει τους άλλους και να θεωρεί πως όλος ο κόσμος είναι ο εαυτός του ή πως όλα γύρω του ανήκουν σ’ αυτόν.
Στην ψυχή του παιδιού κατοικεί ένα θηρίο. Αν το αφήσεις σ’ ένα δωμάτιο μόνο του, είναι απόλυτα βέβαιο πως θα τα κάνει όλα γυαλιά καρφιά. Αν τα μέσα και τα υλικά που του προσφέρουν μεγαλώνουν το θηρίο και το εξαγριώνουν, τότε είναι πάλι βέβαιο πως αυτό το θηρίο θα καταβροχθίσει όχι μόνο τους άλλους, αυτούς κυρίως που το ταΐζουν και το μεγαλώνουν, αλλά και το ίδιο το παιδί, που δε θα μπορεί πια να το τιθασεύσει και να το ημερέψει. Αν πραγματικά το αγαπάμε και μοχθούμε για το καλό του, χρέος μας είναι να δίνουμε μαζί του τη μάχη ώστε να κατορθώσει να σκοτώσει το θηρίο που κατοικεί μέσα του και να βρει το δρόμο που θα το οδηγήσει στον άνθρωπο. Κι απ’ το δρόμο αυτό να παλέψει να γίνει γύρω του ο κόσμος καλύτερος.
Οι μεγάλοι, τα κόμματα, τα σχήματα, τα φόρουμ, τα δίκτυα, οι δεξιοί, οι αριστεροί, οι κεντρώοι, οι διανοούμενοι, οι καλλιτέχνες, ο αρχιεπίσκοπος, οι ηγούμενοι, οι μοναχοί, τα μπαρ, τα κλαμπ, τα ιντερνέτ καφέ, οι σύνδεσμοι φιλάθλων και οπαδών, η θύρα 7, η θύρα 13, οι έμποροι των ναρκωτικών, οι πάντες, εντέλει, επιδίδονται σε μια προσπάθεια διαρκείας προκειμένου να το τραβήξουν κοντά τους, με την υπόσχεση της σωτηρίας του και της δυναμικής παρουσίας του στη ζωή, αλλά στην ουσία με την πρόθεση να το καταστήσουν άβουλο καταναλωτή των προϊόντων που ετοιμάζουν για πώληση.
Γιατί ξέρουμε όλοι -κι αν δεν ξέρουμε, διαισθανόμαστε- πως το παιδί έχει ανάγκη ν’ ανήκει κάπου. Όχι μόνο λόγω της κοινωνικής του φύσης, αλλά και γιατί ψάχνει να βρει τη δική του ταυτότητα και να πλάσει την ξεχωριστή του προσωπικότητα θέλοντας να παίξει ένα ρόλο μες στην ομάδα και κερδίζοντας μέσα σ’ αυτή την αναγνώριση και την αποδοχή. Το ζήτημα είναι τι κριτήρια διαμορφώνουν οι άλλοι και ποιες συνθήκες δημιουργούν ώστε να ’χει το παιδί όνομα και να αισθάνεται πως αξίζει και πείθει και τραβά πάνω του το ενδιαφέρον και την αγάπη της μικρής κοινωνίας του. Και το ζήτημα είναι αν τα κριτήρια και οι συνθήκες αυτές έχουν πρόθεση να σκοτώσουν το θηρίο ελευθερώνοντας το παιδί από αυτό ή να εξαγριώσουν το θηρίο θυσιάζοντας το παιδί μέσα σ’ αυτό.
Βέβαια ο καθένας μονάχος του λαμβάνει τα μέτρα του. Μέσα σ’ αυτή την τρικυμία των καιρών μας ψάχνει υλικά για να φτιάξει νησιά και να ρίξει γέφυρες πάνω τους, ψάχνει να βρει λόγια για να φυτέψει στην ψυχή των παιδιών του, ψάχνει να βρει χρήματα για να μην τους λείψει τίποτε απ’ αυτά που η εποχή μας απλώνει μπροστά τους, ψάχνει να βρει μ’ αυταπάρνηση και με τρόμο τα κατάλληλα φάρμακα για να μην πάθει τίποτε το παιδί.
Αλλά η αλήθεια είναι πως δε φτάνει αυτός ο αγώνας. Δεν αρκεί να μάχεται ο καθένας μας μόνος του. Χρειάζεται σήμερα ν’ αγρυπνούν πολύ οι άνθρωποι και να στέκονται στις πολεμίστρες πολλοί, γιατί δεν πρόκειται να σώσει κανένας το σπίτι του μέσα σ’ αυτόν τον αβάσταχτο κουρνιαχτό, όσα οχυρά κι αν φροντίσει να φτιάξει, αν δεν αντισταθεί μαζί με τους άλλους και δεν καταλάβει πως το παιδί του είναι κομμάτι των άλλων και πως οι άλλοι είναι κομμάτι της ζωής του παιδιού του.
