Ελληνικό γάλα: Διπλή κρίση αντιμετωπίζει η ελληνική γαλακτοβιομηχανία. Τα γαλακτοκομεία ανησυχούν για ελλείψεις, ενώ οι αυξήσεις τιμών ενισχύουν τις πωλήσεις.
Από την άλλη, οι εισαγωγές γάλακτος μειώνονται διαρκώς, με ορατή την πιθανότητα έλλειψης βασικής πρώτης ύλης για τη γαλακτοβιομηχανία σε ορισμένα σημεία.
Από την άλλη, οι αυξήσεις στα τελικά προϊόντα, που συνδέονται με αυξημένο κόστος παραγωγής, προκαλούν κατάρρευση των πωλήσεων, κυρίως στο γάλα και το γιαούρτι, με μείωση του όγκου πωλήσεων να φτάνει στο 7,4% και στο 10,4% αντίστοιχα. .
Αν και η γαλακτοβιομηχανία αυξάνει τις τιμές για τους παραγωγούς, αυτές δεν επαρκούν για να καλύψουν το υπέρογκο κόστος των ζωοτροφών, των οποίων οι τιμές έχουν υπερδιπλασιαστεί.
Έτσι είτε τα ζώα υποσιτίζονται και άρα λιγότερο παραγωγικά είτε οδηγούνται σε σφαγή καθώς η συνέχιση της εκτροφής δεν θεωρείται πλέον ασύμφορη.
Αυτό αποτυπώνεται πλέον στα επίσημα στοιχεία. Το πρώτο τρίμηνο του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, η ελληνική παραγωγή αγελαδινού γάλακτος μειώθηκε κατά 2,8%.
Ας δούμε όμως τα βαθύτερα αίτια
Ενάμιση χρόνο μετρά η διαμαρτυρία των κτηνοτρόφων για τις αυξήσεις στο κόστος παραγωγής, καθώς η ανοδική κούρσα στις τιμές ζωοτροφών και λιπασμάτων ξεκίνησε από τον Ιανουάριο του 2021, δηλαδή προηγήθηκε των αυξήσεων σε πρώτες ύλες και ενέργεια.
Από το φθινόπωρο όμως η έντονη αυτή διαμαρτυρία εντάθηκε καθώς προστέθηκαν οι αυξήσεις σε ηλεκτρική ενέργεια, πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, βγάζοντας το κόστος παραγωγής εκτός ελέγχου και αναγκάζοντας τους κτηνοτροφικούς συλλόγους και τις ενώσεις όλης της χώρας να προειδοποιούν ότι η ελληνική κτηνοτροφία δεν αντέχει τόσο μεγάλες αυξήσεις κόστους. Αυτό θα έπρεπε να νοιάζει την κυβέρνηση, δεδομένου ότι η χώρα είναι ελλειμματική, με παραγωγή που καλύπτει μόνο το 50% των αναγκών μας σε γάλα και λίγο κάτω από το 30% σε κρέας. Πολλές φορές δε έχει τεθεί ως στόχος η αύξηση της εγχώριας παραγωγής, όχι μόνο από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από παλαιότερες κυβερνήσεις της Δεξιάς.
Το βασικό αίτημα του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, οργάνωσης-ομπρέλα που εκπροσωπεί όλους τους κτηνοτροφικούς κλάδους, πλην των πτηνοτρόφων, ήταν να δοθούν απευθείας ενισχύσεις ανά κεφάλι, ανάλογα με τα ζώα της κάθε μονάδας, για να βγει μέρος των ζημιών. Η πρόταση, διατυπωμένη ήδη από τον Νοέμβριο, είχε φτιαχτεί στα πρότυπα ενός προγράμματος που έδωσε η Ισπανία για τη διάσωση της δικής της κτηνοτροφίας. Η Διεπαγγελματική Ενωση Ελληνικής Πτηνοτροφίας με επικεφαλής τον Θάνο Αγγελάκη, ιδιοκτήτη της ομώνυμης καθετοποιημένης πτηνοτροφικής μονάδας, είχε καταθέσει ακόμη νωρίτερα (από τον Σεπτέμβριο) δική της πρόταση για μέτρα στήριξης της ελληνικής πτηνοτροφίας – τον μόνο κλάδο στον οποίο η Ελλάδα έχει διατροφική επάρκεια.
Κι όμως, όχι. Με τις τιμές των ζωοτροφών αυξημένες κατά 50% και τα κόστη ενέργειας αυξανόμενα, η κυβέρνηση νόμιζε ότι κάτι θα κάνει μειώνοντας τον ΦΠΑ στις ζωοτροφές από το 13% στο 6%. Από εκεί και πέρα άφησε την επίλυση του προβλήματος στην… αγορά, με το γνωστό αλλά μη ομολογημένο σκεπτικό ότι οι κτηνοτρόφοι μπορούν να μετακυλίσουν την αύξηση του κόστους παραγωγής στις τιμές κι όσοι επιβιώσουν, επιβίωσαν.
Ετσι, αρχές Φεβρουαρίου οι κτηνοτρόφοι μαζί με τους αγρότες άρχισαν πανελλαδικές κινητοποιήσεις για τρεις εβδομάδες διεκδικώντας μείωση του κόστους ρεύματος με κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, κατάργηση του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο για όλους (είχε δοθεί επιστροφή για μερικούς) και ενισχύσεις για τα λιπάσματα, τις ζωοτροφές και τα αγροεφόδια.
Εκείνες τις εβδομάδες που τα φώτα των media έπεσαν στα μπλόκα οι κτηνοτρόφοι βάλθηκαν να εξηγήσουν σε όλο το πανελλήνιο (όπως έκαναν και στα κυβερνητικά στελέχη αλλά δεν τους έδιναν σημασία) ότι η εκρηκτική αύξηση του κόστους παραγωγής στην κτηνοτροφία οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια όχι μόνο σε οικονομική καταστροφή για κάποιες χιλιάδες παραγωγούς, αλλά και σε περαιτέρω συρρίκνωση της ελληνικής παραγωγής γάλακτος και κρέατος, διότι απλώς με τέτοια κόστη οι κτηνοτρόφοι αδυνατούσαν να βγάλουν όσα χρειάζονταν για να ταΐσουν επαρκώς τα ζώα τους. Ετσι υποχρεώνονταν να σφαγιάσουν είτε μέρος των κοπαδιών είτε το σύνολο, επομένως στην πραγματικότητα το σύνολο της ελληνικής κτηνοτροφίας γινόταν μη βιώσιμο.
