Ο παστός ή υγράλατος μπακαλιάρος συνηθίζεται να καταναλώνεται δυο φορές μέσα στη Σαρακοστή, σύμφωνα με τα έθιμα μας. Η μια είναι η μέρα του Ευαγγελισμού και η άλλη η Κυριακή των Βαΐων. Όμως, η γεύση του μας έχει κερδίσει και η Ελληνίδα νοικοκυρά τον έχει απογειώσει, μαγειρεύοντας τον με πάρα πολλούς τρόπους.
Ο παστός ή υγράλατος μπακαλιάρος αλιεύεται κυρίως στις βόρειες θάλασσες, και παρόλο που δεν είναι Ελληνικός, η τεχνική του και ο τρόπος συντήρησης του τον καθιστούν αναπόσπαστο κομμάτι της νηστείας μας εδώ και μερικούς αιώνες.
Επειδή μπορούσε να συντηρηθεί και να φτάσει ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες ορεινές περιοχές της χώρας μας, καθώς και να διατηρηθεί αναλλοίωτος χάρη στο πάστωμα με αλάτι έγινε το «ψάρι του βουνού», όπως δίκαια τον ονόμασαν οι παλαιότεροι.
Όσα πρέπει να ξέρετε για τη σωστή επιλογή του μπακαλιάρου
-Μπορούμε να βρούμε μπακαλιάρο παστό με το κόκαλο, είτε φιλεταρισμένο υγράλατο, που είναι λίγο πιο ακριβός. Σε όλες τις περιπτώσεις, αυτό που προσέχουμε είναι το φιλέτο που θα διαλέξουμε να είναι αρκετά χοντρό και η επικάλυψη του αλατιού να είναι όσο πιο λευκή γίνεται.
-Το χοντρό φιλέτο είναι πιο νόστιμο και το ψάρι ρουφάει λιγότερο αλάτι, κατά συνέπεια ξαλμυρίζει πολύ πιο γρήγορα. Επίσης, όσο πιο λευκή είναι η επιφάνεια του σημαίνει ότι είναι πιο φρεσκοπαστωμένος.
-Κίτρινα ή σκούρα στίγματα στην επιφάνεια του είναι δείγμα πολυκαιρίας.
Πώς καθαρίζουμε και ξαλμυρίζουμε το μπακαλιάρο
–Με το ψαλίδι της κουζίνας αφαιρούμε τα πτερύγια και την ουρά.
–Με μυτερό μαχαίρι ανασηκώνουμε την πέτσα στην ουρά και την τραβάμε να ξεκολλήσει. Τον ξεπλένουμε καλά σε τρεχούμενο νερό.
Τον κόβουμε σε επιθυμητά κομμάτια και τον βάζουμε σε μπολ με μπόλικο νερό, το οποίο πρέπει να αλλάζουμε κάθε 3-4 ώρες, για περίπου 1-1/2 ημέρα.
–Η διάρκεια ξαλμυρίσματος ποικίλει από φιλέτο σε φιλέτο. Ο πιο σωστός τρόπος είναι να δοκιμάσουμε ένα κομμάτι, για να δούμε αν έφτασε η γεύση του στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
–Αφού τον ξαλμυρίσουμε τον ξεπλένουμε καλά και τον αφήνουμε να στεγνώσει σε απορροφητικό χαρτί, για να τραβήξει όλα τα υγρά.
Αν πρόκειται να τον τηγανίσουμε, περνάμε στεγνό το φιλέτο στο αλέυρι, το τηγανίζουμε και το βουτάμε στο κρύο κουρκούτι. Το κρατάμε λίγο να στραγγίσει το κουρκούτι που περισσεύει και να μείνει μόνο μία ελαφριά στρώση πάνω στο φιλέτο του μπακαλιάρου.
Αν πρόκειται να τον κάνουμε κροκέτες τον μαδάμε σε ίνες και αν πρόκειται να τον μαγειρέψουμε στην κατσαρόλα ή στο φούρνο, συνήθως τον συνοδεύουμε με πατάτες , άλλοτε με λευκή άλλοτε με κόκκινη σάλτσα. Ένας υπέροχος συνδυασμός είναι ο μπακαλιάρος με σταφίδες και γλυκά κρεμμύδια στο φούρνο.
Τραγανός μπακαλιάρος
–Αν πρόκειται να τον τηγανίσουμε με κουρκούτι τότε τον αφήνουμε στο ψυγείο να παγώσει καλά. Με αυτόν τον τρόπο θα γίνει πιο τραγανός.
–Για το τηγάνισμα προτιμάμε ένα απαλό ελαιόλαδο. Ξεκινάμε με δυνατή φωτιά, στην πορεία όμως χαμηλώνουμε για να προλάβει να ψηθεί και μέσα χωρίς να αρπάξει εξωτερικά το κουρκούτι.
Το ταίρι του μπακαλιάρου είναι η σκορδαλιά
Δεν ξεχνάμε βέβαια, πως το απαραίτητο συνοδευτικό του μπακαλιάρου είναι η σκορδαλιά σε πολλές παραλλαγές, με πιο δημοφιλή τη σκορδαλιά πατάτας.
Επίσης, τα παντζάρια βραστά ή ψητά είναι η ιδανική σαλάτα για να ολοκληρώσουμε το μενού της 25 ης Μαρτίου και της Κυριακής των Βαΐων.
Μυστικά για την καλύτερη, βελούδινη σκορδαλιά
Πάμε να δούμε μαζί όλα όσα πρέπει να ξέρετε και να μην ξεχνάτε κάθε φορά που θέλετε να φτιάξετε την τέλεια σκορδαλιά.
Οι πατάτες για τη σκορδαλιά
–Διαλέγουμε πάντα φρέσκες πατάτες, τις πλένουμε πολύ καλά και τις βάζουμε σε κατσαρόλα με το κρύο νερό να τις καλύπτει. Το ζεστό νερό στην ωμή πατάτα προκαλεί σκασίματα στη φλούδα, με αποτέλεσμα να ρουφάνε πολύ νερό.
–Αφού βράσουν και μαλακώσουν, τις βγάζουμε αμέσως από το νερό και όσο είναι ακόμα ζεστές τις ξεφλουδίζουμε.
–Τις πολτοποιούμε, ιδανικά, στο μύλο των λαχανικών ή με γουδί. Οι μεταλλικές λάμες στον κόφτη του μίξερ θα αλέσουν τις πατάτες, αλλά θα δώσουν μια τσιχλωτή υφή.
–Σκορδαλιά επίσης, μπορούμε να φτιάξουμε με ψωμί, καρύδια, αμύγδαλα, μελιτζάνα, αβοκάντο και παντζάρι, που παίρνει ροζ χρώμα. Ρίξτε μια ματιά στη συνταγή για
Σκορδαλιά με ψωμί και καρύδια
Υλικά Συνταγής
- 250 γραμ. ψωμί (χωρίς κόρα)
- 1/2 φλ. καρυδόψιχα
- 1/2 φλ. αμυγδαλόψιχα
- 3-4 σκελίδες σκόρδο
- 1/3 φλ. ξίδι
- 2/3 φλ. ελαιόλαδο
- αλάτι
-
Εκτέλεση
Γι’ αυτή τη σκορδαλιά με ψωμί και καρύδια, ζεσταίνουμε λίγο νερό και ρίχνουμε μέσα την αμυγδαλόψιχα να μουλιάσει.
Την αφήνουμε έτσι για 1 ώρα και στη συνέχεια τη στραγγίζουμε σε απορροφητικό χαρτί.
Παίρνουμε τις φέτες από το ψωμί και το βάζουμε σε νερό (με βάρος από πάνω) για να μουσκέψει καλά. Το στύβουμε με τα χέρια μας και το βάζουμε στο μίξερ για να το αλέσουμε.
Προσθέτουμε τα καρύδια, τα αμύγδαλα και τα σκόρδα, για να πολτοποιηθούν.
Λίγο λίγο ρίχνουμε το ξίδι και το λάδι με ροή κλωστής. Αν δεν σας αρέσει παχύ το μείγμα, αραιώστε το με λίγο νερό. Αλατίζουμε.
–Για να δώσετε έξτρα γεύση στη σκορδαλιά σας, βράστε λίγο μπακαλιάρο με τα κόκκαλα του φιλέτου σε χαμηλή φωτιά για 30 λεπτά. Σουρώστε και κρατήστε το ζωμό. Εκεί μέσα, στο ζωμό, βράστε τις πατάτες. Αποκτούν τέλεια γεύση και η σκορδαλιά σας πηγαίνει σε άλλη γευστική διάσταση.
Αν θέλουμε να αποφύγουμε την έντονη γεύση του σκόρδου στη σκορδαλιά, τότε ακολουθούμε τις παρακάτω διαδικασίες βήμα βήμα.
1) Καθαρίζουμε και αφαιρούμε το φύτρο από τις σκελίδες.
Τις πολτοποιούμε σε ελαιόλαδο.
Αφήνουμε να κατασταλάξει και χρησιμοποιούμε μόνο το ελαιόλαδο σκόρδου.
2) Ψήνουμε τα σκόρδα ολόκληρα με τη φλούδα τους σε χαμηλή θερμοκρασία, μέχρι να μαλακώσουν. Τα σκόρδα με αυτόν τον τρόπο γλυκαίνουν, κρατώντας όλο το άρωμα τους. Μετά, πιέζουμε μια-μια τις σκελίδες και παίρνουμε τον πουρέ σκόρδου- σε μορφή κρέμας πλέον.
3) Καθαρίζουμε τα σκόρδα και τα βάζουμε σε ένα μικρό ταψάκι. Τα καλύπτουμε με ελαιόλαδο. Τα ψήνουμε σε χαμηλή θερμοκρασία, όχι πάνω από 80°C, μέχρι να μαλακώσουν. Χρησιμοποιούμε τα ψητά σκόρδα και το ελαιόλαδο τους για την παρασκευή μιας γλυκιάς σκορδαλιάς, με όλο το άρωμα σκόρδου χωρίς την κάψα του.
4) Βράζουμε τις καθαρισμένες σκελίδες σε ένα κατσαρολάκι με γάλα, μέχρι να μαλακώσουν. Τις αλέθουμε και τις προσθέτουμε στη σκορδαλιά.
Το αυγό στη σκορδαλιά
Είναι προαιρετικό, αλλά μεταμορφώνει τελείως τη σκορδαλιά σε υφή και γεύση. Η υφή της γίνεται βελούδινη και η γεύση της μοναδική. Επίσης με την προσθήκη του αυγού, γίνεται σαν μους και κατάλευκη. Το αυγό θα ψηθεί από τη θερμοκρασία της καυτής πατάτας, όσο θα αναδεύεται με τα καυτά υλικά στο μίξερ.
*Μπορεί να γίνει και χωρίς αυγό.
Να θυμάστε ότι είμαι πάντα δίπλα σας, για να σας δίνω όλες τις οδηγίες, συμβουλές, πληροφορίες, και όλα τα μυστικά που έχω μαζέψει αυτά τα 20 χρόνια που έχω αφιερωθεί στη μαγειρική και την εστίαση.
Καλή επιτυχία και συνεχίστε να μαγειρεύετε με το ίδιο πάθος!
