Η σχέση των περισσότερων με τη ζάχαρη είναι μια σχέση αγάπης μίσους. Εξάλλου ποιος μπορεί να αντισταθεί στα γλυκά; Μάλλον κανείς. Ωστόσο είναι γνωστό ότι η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Γι αυτό και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τονίζει ότι η ημερήσια πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% των θερμίδων που λαμβάνουμε καθημερινά. Για παράδειγμα σε ένα διαιτολόγιο 2000 θερμίδων, η κατανάλωση ζάχαρης αντιστοιχεί σε 50 γραμμάρια ημερησίως. Επίσης, η σύσταση του ΠΟΥ για τα παιδιά είναι να μην τρώνε πάνω από 6 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη την ημέρα.
Γνωρίζοντας λοιπόν τα παραπάνω και γνωρίζοντας επίσης ότι καταναλώνω πολλή περισσότερη ζάχαρη από αυτή που θα έπρεπε, αποφάσισα να κάνω ένα πείραμα και να την κόψω για δυο μήνες. Θέλετε να δείτε τι μου συνέβη;
Καταρχάς όσο αφορά τον εθισμό και τη ζάχαρη, θα ήθελα να επισημάνω ότι έρευνες έχουν δείξει ότι προκαλεί εθισμό στα ποντίκια, όμως όσο αφορά τους ανθρώπους δεν υπάρχουν στοιχεία. Τα εύγεστα τρόφιμα μας κάνουν να νιώθουμε ευχάριστα γιατί διεγείρουν το σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλο μέσω της έκκρισης της ντοπαμίνης. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που μας αρέσουν τα γλυκά, όμως δεν πρέπει να συγχέουμε αυτή την επιθυμία, με τον εθισμό. Τα χαρακτηριστικά της εξάρτησης είναι η σφοδρή επιθυμία και η ανοχή, κάτι που δεν φαίνεται να συμβαίνει με τη ζάχαρη. Άρα, η ζάχαρη δεν προκαλεί εξάρτηση. Αφού λύσαμε το μυστήριο γύρω από την εξάρτηση και τη ζάχαρη, καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να είναι πολύ πιο εύκολο από ό,τι νομίζαμε να την κόψουμε. Όταν όμως αποφάσισα να τη βγάλω από τη ζωή μου για μεγάλο χρονικό διάστημα το σώμα μου υπέστη κάποιες αλλαγές τις οποίες θα μάθετε παρακάτω.
Αυτό που με δυσκόλεψε περισσότερο στο συγκεκριμένο πείραμα ήταν πως έπρεπε να σταματήσω να καταναλώνω όχι μόνο τα ελεύθερα σάκχαρα αλλά και αυτά που υπήρχαν στα τρόφιμα. Ξεκίνησα λοιπόν να ψάχνω για προϊόντα χωρίς ζάχαρη και η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύτηκα αρκετά. Η ζάχαρη βρίσκεται παντού. Όχι αλήθεια αν αρχίσετε να διαβάζετε τις ετικέτες τροφίμων θα ανακαλύψετε ότι μπορεί να αναφέρεται με άλλο όνομα, αλλά υπάρχει σχεδόν σε όλες τις τροφές από τα γιαούρτια μέχρι τους χυμούς. Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο πολύ δυσκολεύτηκα να βρω τροφές που να μην περιέχουν ζάχαρη. Έτσι άρχισα να καταναλώνω περισσότερα φρούτα και ξηρούς καρπούς. Ευτυχώς μου αρέσουν και τα δυο. Ακόμα και όταν είχα μια επιθυμία για κάτι γλυκό έτρωγα ένα φρούτο, όπως μπανάνα, σταφύλια, τα οποία άφηναν μια γλυκιά γεύση στον ουρανίσκο. Ταυτόχρονα λόγω των φυτικών ινών καθυστερούσαν την πέψη και διατηρούσαν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα να νιώθω για αρκετές ώρες χορτάτη.
Όσο περνούσαν όμως οι μέρες αναζητούσα κάτι γλυκό, έστω ένα κομματάκι σοκολάτα. Επίσης παρατήρησα ότι είχα πολλές εναλλαγές στη διάθεση μου και εκεί που ένιωθα χαρούμενη ξαφνικά είχα νεύρα. Αυτά τα συναισθήματα έπρεπε να τα περιμένω αφού τα νόστιμα φαγητά και τα γλυκά καταγράφονται τη μνήμη μας ως θετικές εμπειρίες, με αποτέλεσμα να είναι τα πρώτα που αναζητάμε, όταν θέλουμε να νιώσουμε όμορφα. Όταν όμως πέρασε ο μήνας άρχισα να νιώθω πολύ καλύτερα. Οι εναλλαγές στη διάθεση μου μειώθηκαν κατά το ήμισυ ενώ είχα όλο και λιγότερα νεύρα.
Ένα κόλπο που έκανα για να ξεγελάσω την επιθυμία μου για ζάχαρη ήταν να βρω εναλλακτικές λύσεις, εκτός από τα φρούτα, όπως για παράδειγμα η κανέλα. Βάζοντας περισσότερο από αυτό το μπαχαρικό στη διατροφή μου, μειώθηκε η επιθυμία μου για κάτι γλυκό. Γιατί συνέβη αυτό; Η κανέλα συμβάλει στο να διατηρεί σταθερά τα επίπεδα σακχάρου, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιθυμία για γλυκές τροφές. Κάθε πρωί έριχνα ένα κουταλάκι κανέλα στο γιαούρτι μου και κάποιες φορές τη χρησιμοποιούσα και στο μαγειρική. Μη διστάσετε να το δοκιμάσετε.
Και έτσι ο καιρός πέρασε και τότε αποφάσισα να ανέβω στη ζυγαριά, ώστε να διαπιστώσω εάν άλλαξε το βάρος μου. Και προς μεγάλη μου έκπληξη είχα χάσει 2 κιλά μέσα σε 2 μήνες. Αυτό με έκανε όχι να απαρνηθώ εντελώς τη ζάχαρη για το υπόλοιπο της ζωής μου, αλλά από εδώ και πέρα είμαι πιο προσεκτική στην κατανάλωση γλυκών και διαβάζω τις ετικέτες τροφίμων για να δω εάν έχουν κρυφές πηγές ζάχαρης.
Τέλος, αυτό που έμαθα από το συγκεκριμένο πείραμα είναι ότι το σώμα μας χρειάζεται να εκπαιδευτεί στην αλλαγή. Η απεξάρτηση από τη ζάχαρη δεν είναι εύκολη, θέλει χρόνο και υπομονή. Άλλωστε το φαγητό είναι απόλαυση και δεν υπάρχει λόγος να κάνουμε ακραίες διατροφικές επιλογές, αλλά μπορούμε να απολαμβάνουμε τα πάντα, ακόμα και την αγαπημένη μας σοκολάτα, με μέτρο.