Είναι η μέρα που μαζευόμαστε, που μοιραζόμαστε, που απολαμβάνουμε τα αγαπημένα μας φαγητά. Η Κυριακή έχει τη δική της τρυφεράδα, τη δική της νοστιμιά.
«Απ’ όλες τις ημέρες η Κυριακή μ’ αρέσει», έλεγε το παιδικό τραγουδάκι. Ολόκληρη η μέρα, από το χαλαρό ξύπνημα μέχρι το γεύμα, έχει τη δική της χάρη. Άλλωστε μόνο η Κυριακή δεν μας έχει απομείνει να μαζευτούμε όλοι γύρω από το τραπέζι και να μοιραστούμε με τους αγαπημένους μας την εμπειρία του κοινού φαγητού; Και ποια άλλη μέρα υπάρχει η διάθεση να φτιάξουμε κοτόπουλο ή αρνάκι στο φούρνο με πατάτες, ζουμερό λεμονάτο ή γιουβέτσι; Ποια άλλη αφορμή θα μας μαζέψει γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, να απολαύσουμε αγαπημένες γεύσεις, να μιλάμε ακατάπαυστα για ό,τι μας απασχόλησε μέσα στην εβδομάδα, να αστειευτούμε, να θυμηθούμε; Είναι η ευκαιρία να καλέσουμε τους παππούδες ή τους θείους με τα ξαδέρφια, φίλους που μένουν μόνοι, ανθρώπους δικούς μας, αγαπημένους, που συχνά έχουμε να δούμε καιρό.
Όσο για το κυριακάτικο γεύμα, δεν είναι πάντα αυτό που θα μας κλείσει στην κουζίνα για ώρες. Τις περισσότερες φορές, αν το έχετε παρατηρήσει, το φαγητό της Κυριακής είναι ένα ψητό ή μαγειρευτό που δεν απαιτεί πολύωρη ετοιμασία ώστε να αξιοποιήσουμε τον χρόνο μέχρι να ετοιμαστεί κουβεντιάζοντας, πίνοντας ένα ποτήρι κρασί και απολαμβάνοντας τις ευωδιές που ξεχύνονται από την κουζίνα. Άλλωστε, τη μοναδική ημέρα της εβδομάδας που έχουμε τελείως ελεύθερη δεν αξίζει να τη σπαταλήσουμε εξουθενωμένοι.
Να λοιπόν μερικές από τις αγαπημένες μας συνταγές της θαλπωρής που συγκεντρώσαμε και προτείνουμε για το κυριακάτικο γεύμα. Είναι απλές και δεν μας κλείσουν στην κουζίνα για ώρες, ωστόσο έχουν αυτό το κάτι που τις ξεχωρίζει από τα καθημερινά μας πιάτα: ένα ιδιαίτερο υλικό, μια διαφορετική τεχνική, μια παραπάνω φροντίδα γενικότερα, που την αξίζει η ημέρα.
Σαν το λεμονάτο μοσχάρι με πουρέ ή το σιγομαγειρεμένο κοκκινιστό, για παράδειγμα, δύο από τις πιο αγαπημένες κυριακάτικες συνταγές, με μικρά μυστικά από τον Χριστόφορο Πέσκια που τις διαφοροποιούν γευστικά χωρίς κόπο. Δεν είναι ιδανικό κυριακάτικο φαγητό μια καλοχυλωμένη κοτόσουπα, τα γιουβαρλάκια με τον πυκνό ζωμό, ένα κοτόπουλο με πατάτες στον φούρνο ή ένα κρητικό στιφάδο με χοιρινό και μανιτάρια; Η Κυριακή είναι η μέρα που θα αφήσουμε να σιγοψηθεί ένα αρνίσιο μπουτάκι ή ένα κρασάτο κοτόπουλο στη γάστρα και μια ωραία αρωματική πρασοκιμαδόπιτα. Είναι η μέρα που θα μπούμε σε λίγο κόπο να τυλίξουμε σπέσιαλ λαχανοντολμάδες με ολίγη πανσέτα, να φτιάξουμε ένα απολαυστικό ατζέμ πιλάφι, να ψήσουμε παστίτσιο, να σιγομαγειρέψουμε κόκορα κοκκινιστό με χυλοπίτες ή να ψήσουμε ένα κουνουπίδι με κιμά-αποκάλυψη.
Με δύο τρία πράγματα τριγύρω τους, μια σαλάτα που την έχουμε κόψει εμείς, μια πίτα σπιτική, αν έχουμε τον χρόνο, δυο ωραίες ελιές, ένα κομμάτι φέτα, στήνεις ένα ωραίο τραπέζι, φροντισμένο, φορτισμένο μ’ όλη τη χαρά μια μικρής γιορτής. Μπορείς να φτιάξεις κι ένα γλυκό, μπορείς όμως και να βγάλεις μερικά δροσερά μανταρίνια ή πορτοκάλια της εποχής – επιδόρπιο λιτό και μοσχοβολιστό. Λίγη φροντίδα παραπάνω ζητά το κυριακάτικο φαγητό, όχι εξουθένωση πάνω από κατσαρόλες. Είναι μια μικρή επισημότητα που την αξίζουμε, μετά από την εξάντληση μίας ολόκληρης εβδομάδας που συνήθως στερούμαστε το κοινό γεύμα και το χρόνο να συνευρεθούμε με τους αγαπημένους μας και να τους δείξουμε τη φροντίδα και την αγάπη μας, μέσα από το φαγητό.
Τι κρασί δεν πρέπει να λείπει από τις Κυριακές μας; Η απάντηση είναι: το αγαπημένο μας.
Γενική οδηγία: τα λευκά κρασιά ταιριάζουν με άσπρα φαγητά και αντίστοιχα τα ερυθρά κρασιά, με κόκκινα. Τι γούστο θα είχαν οι Κυριακές μας αν τις αναστατώναμε με το να χολοσκάμε με επιτηδευμένες και περίπλοκες λεπτομέρειες περί του food and wine pairing – αυτές αρμόζουν σε πιο σοφιστικέ περιστάσεις όπως επίσημα δείπνα, φαγοπότια με έμπειρους οινογνώστες ή με φιλομαθείς πότες. Οι Κυριακές είναι για την οικογένεια, για χαλαρές μαζώξεις και απολαύσεις με τους γονείς, τους θείους και τα πεθερικά, και οι πολλές σκοτούρες καλό είναι να λείπουν. Το μόνο που θα πρέπει πραγματικά να μας απασχολεί είναι να φέρουμε στο τραπέζι comfort κρασιά νόστιμα και απολαυστικά, σε ικανοποιητική ποικιλία χρωμάτων και στυλ για να καλύψουμε κάθε γούστο.Μια ρετσίνα, τιμής ένεκεν, στο πατροπαράδοτο κυριακάτικο τραπέζι, είναι επιβεβλημένη. Υπάρχουν πολλές και καλές εμφιαλωμένες επιλογές, από την Αττική και τη Στερεά Ελλάδα, μέχρι τη Θεσσαλονίκη και την Πελοπόννησο, και μου αρέσει πολύ να τη σερβίρω ως απεριτίφ μαζί με τους πρώτους μεζέδες για την όρεξη, εκτός αν πάλι η οικογένεια προτιμάει τσίπουρο ως ορεκτικό ποτό. Οι Μαντινείες από την άλλη είναι σιγουράκια. Πολύ δημοφιλείς και οικείες επιλογές, θα δείτε να σκάνε πολλά χαμόγελα ανακούφισης στο τραπέζι. Υπάρχουν έξοχες ετικέτες που ταιριάζουν πολύ με τις χορτόπιτες, αλλά και τις τυρόπιτες, τους λαχανοντολμάδες, τα γιουβαρλάκια, κι επίσης με τυρένιους μεζέδες όπως σαγανάκια, με τις πράσινες σαλάτες και με ορεκτικά όπως φάβα και τζατζίκι.
Αν δεν πρόκειται να σερβίρετε ψάρι, τότε και τα κόκκινα κρασιά από παλαιωμένο Ξινόμαυρο, Αγιωργήτικο, Μαυροδάφνη, μπορούν άνετα να παρελάσουν από το τραπέζι σας, ήδη από το ορεκτικό. Αυτή την περίοδο του χρόνου που έχει αρκετό κρύο, δε χρειάζεται να τα βάλουμε καν στο ψυγείο. Η θερμοκρασία περιβάλλοντος, ακόμα και ενός ζεστού σπιτιού, είναι μια χαρά για να τα απολαύσουμε μαζί με τα μπιφτέκια στον φούρνο, τον κόκορα κρασάτο, το στιφάδο, τα παπουτσάκια, τα γιουβέτσια, τα μακαρόνια με κιμά και γενικά τα κοκκινιστά και τα κόκκινα κρέατα, τα φαγητά που έχουν τυριά όπως κουνουπίδι με κιμά γκρατινέ και κασερόπιτα.
Τα πιο ελαφριά κόκκινα, αυτά δηλαδή που δεν έχουν περάσει από βαρέλι κι είναι σχετικά φρέσκα, μέτρια τανικά, ευκολόπιοτα και βουτυράτα όπως Λημνιώνες, Λημνιά, και Merlot, μπορούμε να τα σερβίρουμε και με πλούσιες σαλάτες, όπως πολίτικη λαχανοσαλάτα, ή και με πικάντικα και σύνθετα ορεκτικά, όπως τυροκαυτερή, κεφτεδάκια, τυροκροκέτες, κιμαδόπιτα και παστουρμαδόπιτα, κ.α.
Αν τώρα σερβίρετε ψάρι, τηγανιτό ή στον φούρνο, ή ακόμα και ως ορεκτικό όπως η αθηναϊκή μαγιονέζα, προτιμήστε ένα Ασύρτικο ή μια Ρομπόλα. Για το ψάρι πλακί ενδείκνυται κι ένα ελαφρύ ερυθρό, όπως κρητικό Λιάτικο ή μια κυκλαδίτικη Μανδηλαριά. Οι μπαλαντέρ για τις περισσότερες περιπτώσεις είναι τα ροζέ, από τα οποία βρίθει ο ελληνικός αμπελώνας. Κρατάω πάντα στο ψυγείο και ένα, δύο μπουκάλια γλυκό κρασί Σαμιώτικο, επειδή ξέρω πως είναι δημοφιλές, αλλά και κάποιο Vinsanto που είναι πιο περίπλοκο και στιβαρό και σίγουρα θα αρέσει σε όλους. Για όσους από την παρέα δεν αρέσουν τα γλυκά κρασιά, φροντίζω να έχω ένα μπουκάλι παλαιωμένο τσίπουρο, με το οποίο παραμένουν σε comfort zone ακόμα και όσοι δεν έχουν ξαναδοκιμάσει κάτι αντίστοιχο.